Houden van Dieren (2016, week 48) "Intelligentie bij Dieren"
Intelligentie bij dieren
“Mens en dier” is een uitdrukking die ik zelf ook gebruik, maar die ook aangeeft hoe wij mensen tegen onszelf aankijken. Impliciet zeggen we met deze uitdrukking dat we geen dier zijn. En zelfs als we onszelf als dier beschouwen zijn we in elk geval op één belangrijk vlak superieur aan alle andere dieren. Onze intelligentie, ons verstand. Als je kijkt naar het gedrag van dieren vraag je je wel eens af hoe slim ze nou eigenlijk zijn. In hoeverre denken ze na in plaats van puur instinctief te reageren?
In het wild
In ons eigen land zijn al voorbeelden van dieren waarvan we toe moeten geven dat ze wel degelijk over een hoge mate van intelligentie beschikken. Een goed voorbeeld zijn kraaiachtigen. Kraaien gebruiken gereedschap in de vorm van takjes om insecten uit hun schuilplaats te peuteren. Ze laten walnoten op de weg vallen zodat ze gekraakt worden door auto’s, waarna de inhoud kan worden opgegeten. Eksters herkennen zichzelf in een spiegel, een test die zelfbewustzijn aantoont. Tuimelaardolfijnen kunnen individuele soortgenoten roepen met een toon die voor iedere groepsgenoot anders is. Ze geven elkaar dus ‘namen’.
Wat verder weg zijn er natuurlijk chimpansees, die ook gereedschap gebruiken, zich herkennen in een spiegel en die in testen een ‘memoryspel’ van reeksen getallen uit kunnen spelen, waarin ze soms zelfs beter zijn als mensen. Olifanten slagen ook voor de ‘spiegeltest’, gebruiken gereedschap en lijken zelfs een dodenritueel te hebben, waarbij ze soms dagenlang bij een dood familielid rouwen en zelfs proberen overleden soortgenoten te begraven onder modder en bladeren.
Huisdieren
De papegaai is een slim huisdier dat relatief veel wordt gehouden. Hoewel het gepraat van papegaaien meestal slechts nabootsen is, heeft onderzoek naar de grijze roodstaartpapegaai aangetoond dat ze wel degelijk woorden aan bepaalde betekenissen kunnen linken en zelfs in staat zijn om vragen te beantwoorden als ‘hoeveel rode vierkantjes?’. Voor zo’n vraag moeten ze dus weten wat een vierkant is, wat rood is en ze moeten ook nog kunnen tellen! Eigenaars van papegaaien zullen je kunnen vertellen dat hun vogel kijkt hoe de verzorger het slot van de kooi open maakt wordt, om dit vervolgens later zelf na te doen.
Ook honden lijken betekenissen van diverse woorden te kunnen begrijpen. Van border collies wordt gezegd dat ze het slimste hondenras zijn. In tests kunnen ze de namen van honderden verschillende voorwerpen leren en vervolgens op commando het juiste voorwerp halen. Ze kunnen de voorwerpen ook op commando aan de juiste persoon geven (“Breng de rode bal naar Jan”).
Uitdagen
Hoe slim is jouw dier? Daag hem eens uit en vindt uit hoe veel verstand je hond, kat, vogel of ander dier heeft! Er bestaan verschillende puzzels voor dieren of je kunt zelf iets verzinnen in de vorm van een spelletje om je huisdier uit te testen. Begin makkelijk en ga steeds een stapje verder. Een leuke en interessante bezigheid voor mens en dier!
